Դասակարգային պայքարը Շվեդիայում

Շվեդական սոցիալ-դեմոկրատիան ստեղծեց պատմության ամենամարդասիրական հասարակություններից մեկը: Դա տեղի չէր ունենա առանց ռազմատենչ աշխատանքային շարժման և բանվորական քաղաքական կուսակցության: 

Շվեդիան հաճախ համարվում է հետպատերազմյան սոցիալ-դեմոկրատիայի ոսկե ստանդարտ: Իր զարգացման գագաթնակետին Շվեդիան աշխարհի ամենահավասարակշիռ հասարակություններից մեկն էր՝ առատաձեռն սոցիալական պետությամբ, որը պարտավորվում էր իր բոլոր քաղաքացիներին ապահովել հարմարավետ կենսամակարդակով։ Նույնիսկ համեմատած եվրոպական այլ երկրների հետ, որոնք նույնպես զարգացրել են համեմատաբար ուժեղ սոցիալ-դեմոկրատական շարժումներ և սոցիալական պետություններ, Շվեդիան աչքի է ընկել իր ձեռքբերումներով՝ հասնելով եկամտի անհավասարության ամենացածր և գործազրկության զգալի ցածր մակարդակին, մեծ մասամբ՝ անմրցակից վերաբաշխման քաղաքականության շնորհիվ:

Ինչպե՞ս ստեղծվեց Շվեդիայի ուշագրավ սոցիալական պետությունը: Պատասխանը պարզ է՝ տասնամյակների դասակարգային պայքար և կազմակերպվածություն:

1983 թվականին սոցիոլոգ Վալտեր Քորփին շվեդական սոցիալ-դեմոկրատիայի իր դասական ուսումնասիրության՝ «Դեմոկրատական դասակարգային պայքար»-ի մեջ մարտահրավեր նետեց տնտեսապես զարգացած հասարակություններում դասակարգային բախումների էվոլյուցիայի վերաբերյալ գերակշռող ուղղափառությանը: Ի տարբերություն տեսաբանների, ովքեր պնդում էին, որ դասակարգը ավելի քիչ կարևոր է զարգացած արդյունաբերական հասարակություններում տնտեսական բաշխման հետ կապված հակամարտություններում, Քորփին պնդում էր, որ դասակարգերի միջև հակամարտությունը դեռևս արդիական է, այն ուղղակի նոր ձևեր է ստացել։ Եվ ընդդեմ նրանց, ովքեր կարծում էին, որ բանվորական կազմակերպությունը և խորհրդարանական քաղաքականությունը քիչ են նպաստում բանվոր դասակարգի շահերին, Քորփին պնդում էր, որ արհմիութենական կազմակերպությունը և կառավարության սոցիալիստական վերահսկողությունը թույլ են տալիս աշխատողներին հիմնովին փոխել ուժերի հավասարակշռությունը հասարակության մեջ և մեծ զիջումներ կորզել կապիտալիստական դասակարգից։

Քորփին փորձեց ցույց տալ, թե ինչպես է դասակարգային պայքարը Շվեդիայում զարգացել՝ ներառելով ոչ միայն արդյունաբերական գործարանների վեճերը, այլ նաև ընտրական մրցումները և քաղաքական կռիվները՝ հանգեցնելով բացառիկ հավասար հասարակության զարգացմանը, և նաև, թե ինչու էր Շվեդիայի` տասնամյակներ շարունակվող սոցիալ-դեմոկրատական առաջընթացը ի վերջո դադարեցվել։ Այսօր, երբ ձախերը պայքարում են սոցիալիստական շարժումը աշխուժացնելու ուղղությամբ՝ այդ ճանապարհին հաղթելով սոցիալ-դեմոկրատիան, և դասակարգի քաղաքական նշանակությունը կրկին կասկածի տակ է դրվում, Քորփիի փաստարկները կարող են հիմնական պատկերացումներ ապահովել սոցիալիստների համար:

Ուժային ռեսուրսներ

Համեմատելով մի շարք զարգացած երկրների տվյալները և որպես առանցքային դեպքի ուսումնասիրություն օգտագործելով Շվեդիան՝ Քորփին պնդում էր, որ բանվոր դասակարգի կազմակերպումն ու կառավարության վերահսկումը կարևոր են Շվեդիայի բարեկեցիկ պետության առատաձեռնությունը և սոցիալական հավասարության բարձր աստիճանը բացատրելու համար: Այս փաստարկի առանցքը «ուժային ռեսուրսների» տեսությունն էր:

Կապիտալիստների արտադրության միջոցների վերահսկողությունը նրանց անսահման իշխանություն է տալիս բանվոր դասակարգի նկատմամբ, որի անդամները վաճառելու ոչինչ չունեն, բացի իրենց աշխատուժից և պետական քաղաքականության վրա ազդելու չնչին կարողությունից: Կապիտալիստներն այստեղ օգտագործում են իրենց առավելությունները՝ այն, ինչ Քորփին անվանում է ուժային ռեսուրսներ, գերիշխելու բանվորներին և ուղղորդելու պետությանը ծառայելու իրենց շահերին՝ աշխատավորների հաշվին:

Բայց արհմիություններում և քաղաքական կուսակցություններում կազմակերպվելով և հավաքականորեն գործելով՝ աշխատողները կարող են կազմակերպվել և հակահարված տալ: Եթե նրանք բավական ուժեղ կազմակերպություններ կառուցեն, ապա կարող են մարտահրավեր նետել հենց կապիտալիզմի ուժային կառուցվածքին:

Այդպես էլ արեցին շվեդ բանվորները։ Սկսած տասնիններորդ դարի վերջից` բանվորները կառուցեցին ուժեղ և լավ կազմակերպված արհմիութենական շարժում՝ կազմակերպված արդյունաբերական գծերով և միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիայի՝ Landsorganisationen-ի (LO) կողմից, որը սերտորեն համագործակցում էր Շվեդիայի Սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցության հետ։

Քսաներորդ դարի սկզբին Շվեդիան բնութագրվում էր որպես արդյունաբերական մի շարք դաժան վեճերի մեջ ներգրավված երկիր՝ ներառյալ համընդհանուր և արդյունաբերական գործադուլները։ «Չափված մեկ աշխատողի համար աշխատանքային օրերի քանակով, ” գրում է Քորփին, ” դարասկզբից մինչև 1930-ականների սկիզբը, Շվեդիան արևմտյան երկրների շարքում ուներ գործադուլների ամենաբարձր մակարդակը»։ 1900–13 թվականներին Շվեդիայում հազար աշխատողի հաշվով գործադուլների պատճառով 1286 օր պարապուրդ է եղել։ 1919-1938 թվականներին՝ 1448 օր պարապուրդ (համեմատության համար նշենք, որ անցյալ տարի Միացյալ Նահանգներում, ըստ Տնտեսական հետազոտությունների ազգային բյուրոյի տվյալների, հազար աշխատողի հաշվով 3,7 օրից պակաս պարապուրդ է եղել աշխատանքի դադարեցման պատճառով):

1930-ականներին սոցիալիստական դաշինքը (ներառյալ սոցիալ-դեմոկրատները և կոմունիստները) առաջին անգամ ստացավ ձայների մեծամասնությունը, և գնալով ավելի հաջողակ սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունն ամրապնդեց իր դիրքերը կառավարության իշխանության նկատմամբ: Այս զարգացումը ստիպեց և՛ բանվորներին, և՛ կապիտալիստներին փոխել իրենց ռազմավարությունը՝ դասակարգային պայքարը տեղափոխելով, կարելի է ասել, «թեժ պատերազմից» դեպի «սառը պատերազմի»: Ինչպես ավերիչ ռազմական հակամարտության ներուժը անցանկալի դարձրեց Խորհրդային Միության և Միացյալ Նահանգների միջև անկնհայտ առճակատումը, շվեդական բանվորական շարժման հզորացումը խրախուսեց և՛ կապիտալիստներին, և՛ բանվորներին անցնել առճակատման ավելի քիչ կործանարար ձևերի:

Գործադուլների միջոցով առաջնահերթ ձեռքբերումներ անելու փոխարեն, բանվորական շարժումը դիմեց կառավարության քաղաքականությանը՝ որպես իր շահերն առաջ մղելու միջոց։ Սոցիալ-դեմոկրատ առաջնորդները կարծում էին, որ կապիտալի հետ մարտավարական փոխզիջման միջոցով նրանք կարող են օգտագործել կառավարության քաղաքականությունը՝ աստիճանաբար իրենց օգտին սոցիալ-տնտեսական միտումները փոխելու համար: Նմանապես, բիզնեսը, ընդհանուր առմամբ, անզիջում հակազդեցությունից անցավ փոխզիջման դիրքորոշմանը: Ըստ Քորփիի՝ բիզնեսի գերիշխող խմբակցությունը կարծում էր, որ սոցիալ-դեմոկրատները հեշտությամբ չեն հեռացվի կառավարությունից, ուստի նրանք կարող են փոխզիջման գնալ ձախերի հետ, քան շարունակել բացահայտ ռազմական գործողությունները:

Այսպիսով՝ սկսվեց գրեթե անխափան սոցիալ-դեմոկրատական կառավարման քառասունչորս տարին, որի ընթացքում Շվեդիան կառուցեց աշխարհի ամենամեծ սոցիալական պետությունը և էականորեն նվազեցրեց անհավասարությունը: Կառավարության քաղաքականությունը հաջողաբար ուղղված էր լիարժեք զբաղվածության պահպանմանը, առատաձեռն ազգային կենսաթոշակ և լավ առողջապահական համակարգ ստեղծելուն և սոցիալական բնակարանային ապահովության հավակնոտ ծրագրին ձեռնամուխ լինելուն, որը ֆինանսավորվում էր առաջանցիկ հարկման միջոցով:

Շվեդիայի բարեկեցիկ պետության անմրցակից բնույթը, մեծ մասամբ, կարելի է վերագրել նրա հզոր արհմիութենական շարժմանը և գրեթե կեսդարյա անխափան սոցիալ-դեմոկրատական կառավարմանը: Բայց, ըստ Քորփիի, աշխատավայրում կռիվներից քաղաքականություն մշակելու անցումը դասակարգային պայքարից նահանջ չէր, ավելի շուտ դա դասակարգային պայքարի ռազմավարական վերակողմնորոշում էր դեպի ժողովրդավարական քաղաքականության տիրույթ։ Սոցիալ-դեմոկրատական կառավարության քաղաքականության նոր ռազմավարական կենտրոնացումը նույնպես չէր նշանակում միության ուժի կամ նշանակության անկում:

Արհմիությունները և միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիան հաճախ եղել են սոցիալ-դեմոկրատական քաղաքականության շարժիչ ուժը: Միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիան, առաջին հերթին պատասխանատու էր կառավարությանը 1950-ականներին «համերաշխության աշխատավարձի» և աշխատաշուկայի ակտիվ քաղաքականություն ընդունելու համար: Աշխատավարձի համերաշխության քաղաքականությունը, որն ուժի մեջ է մտել աշխատավորների և գործատուների ֆեդերացիաների միջև համազգային կոլեկտիվ պայմանագրերի միջոցով, երաշխավորել է, որ աշխատողները ստանում են նույն վարձատրությունը նմանատիպ աշխատանքի համար, և, որ ամենաբարձր վարձատրվող աշխատողների աշխատավարձերը շատ բարձր չեն ամենացածր վարձատրվողներից: 

Կառավարությունը նաև վարեց աշխատաշուկայի ակտիվ քաղաքականություն՝ օգնեց գործազուրկ աշխատողներին համապատասխան գործատուներ գտնել, այդ թվում՝ տեղափոխման և վերապատրաստման ծառայությունների հարցում, ինչպես նաև պետական մարմիններում զբաղվածության միջոցով աջակցեց այն մարդկանց, ովքեր չեն կարողացել աշխատանք գտնել մասնավոր հատվածում: Աշխատաշուկայի այս ինտերվենցիոն մոտեցումը նպատակ ուներ հեշտացնել լիարժեք զբաղվածությունը. այն նաև կոչված էր շտկելու համերաշխային աշխատավարձի քաղաքականության հետևանքները, որն արագացրեց նվազ եկամտաբեր ընկերությունների փակումը և թույլ չտվեց ամենաեկամտաբեր ընկերություններին բարձրացնել աշխատավարձերը այնքան, որքան կարող էին, որպեսզի ներգրավեն սակավ աշխատուժ:

Այս քաղաքականությունները շվեդական ձախերին թույլ տվեցին միանգամից բազմաթիվ նպատակների հասնել:

Նախ, դրանք ծառայեցին կառավարության մակրոտնտեսական քաղաքականության նպատակին՝ բարձրացնել ընկերության արտադրողականությունը: Սա թույլ տվեց Շվեդիային արագ զարգացնել իր տնտեսությունը և խրախուսել կապիտալի կենտրոնացումը, որը սոցիալ-դեմոկրատական առաջնորդների կարծիքով սոցիալիզմի անհրաժեշտ նախապայման էր:

Երկրորդ, նրանք առաջ են քաշել հարստության և եկամուտների ավելի հավասար բաշխման բարոյական նպատակը:

Երրորդ, հավասարեցնելով աշխատավարձերը և աշխատանքի հնարավորությունները, նրանք ստեղծեցին համերաշխություն բանվորական շարժման մեջ և, հետևաբար, օգնեցին պահպանել ժամանակի ընթացքում վերաբաշխման քաղաքականության քաղաքական բազան:

Իր պաշտոնավարման ընթացքում սոցիալ-դեմոկրատական կառավարությունը նպաստեց բանվորական շարժման աճին և արմատականացմանը։ Միության խտությունը շարունակեց աճել. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից մինչև 1976 թվականը ոչ գյուղատնտեսական միությունների խտությունը 30 տոկոսից հասել է 76 տոկոսի, ինչը զարգացած աշխարհում արհմիությունների խտության ամենաբարձր մակարդակն է: Լեյբորիստների աճող դժգոհությունը աշխատավայրում կապիտալիստների շարունակական ինքնավարությունից, ի թիվս այլ գործոնների, ստիպեցին 1970-ականներին դիմել հեղափոխական աշխատավարձ ստացողների ֆոնդերի քաղաքականությանը («Մեյդների պլան»): 

Ինչպես պատմում են Միո Տաստաս Վիկտորսոնը և Սաոիրսե Գովանը, ծրագիրը պետք է ստեղծեր մի շարք «աշխատավարձերի ֆոնդեր», որոնք ֆինանսավորվում էին կորպորատիվ շահույթից: Այս շահույթը կվերածվեր ֆոնդերի համար քվեարկող բաժնետոմսերի, որոնք կկառավարվեին խորհուրդների միջոցով, որոնք հիմնականում կազմված են արհմիությունների ներկայացուցիչներից: Արդյունքը կլիներ ընկերությունների շահույթի աստիճանական փոխակերպումը աշխատավարձ ստացողների ֆոնդերի ավելի ու ավելի մեծ բաժնետոմսերի, մինչև ֆոնդը, ի վերջո, կունենար մեծամասնական բաժնետոմսեր բոլոր խոշոր ընկերություններում:

Ըստ էության՝ պլանը կամաց-կամաց կապիտալիստական ֆիրմաների սեփականությունը կփոխանցեր աշխատողներին:

Աշխատավարձ ստացողների ֆոնդերի վերաբերյալ առաջին պաշտոնական առաջարկը եղավ 1975 թ.-ին միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիայի կողմից։ Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունն աջակցեց ծրագրի նպատակներին, բայց վարանեց ընդունել միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիայի սկզբնական առաջարկը, հիմնականում այն պատճառով, որ այն կպահանջի ընկերություններից քվեարկությամբ բաժնետոմսեր թողարկել ընկերության շահույթին համաչափ, և, որովհետև հիմնադրամի խորհուրդներում մեծամասնություն էր ներկայացնում արհմիության նշանակվածներին: Սոցիալ-դեմոկրատները և միավորված կենտրոնական արհմիությունների ֆեդերացիան վերջապես համաձայնության եկան առաջարկի շուրջ 1981 թ․-ին, և կուսակցությունը դրա շուրջ քարոզարշավ անցկացրեց 1982-ի ընտրություններում:

Առաջարկի այս տարբերակը, սակայն, միայն որոշակի մակարդակով սոցիալականացնելու է «ավելորդ շահույթը» և ավելի մեծ բեռ կդնի աշխատողների վրա՝ նոր աշխատավարձի հարկի միջոցով մասնակիորեն ֆինանսավորելով միջոցները: Բացի այդ, Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցության առաջարկը ֆոնդերի համար այժմ ընդգծում է դրա օգտակարությունը ներդրումային կապիտալի ավելացման հարցում, այլ ոչ թե իշխանության և հարստության վերաբաշխումը կապիտալիստներից աշխատողներին:

Միևնույն ժամանակ, կապիտալիստներն ու աջերը լայնածավալ հակահարձակում սկսեցին այդ գաղափարի դեմ: Նրանց քարոզչությունը «Մեյդների պլանը» համեմատեց խորհրդային ոճի սոցիալիզմի հետ և մեղադրեց արհմիությունների և կուսակցական «ղեկավարներին» տնտեսական իշխանությունը գրավելու մեջ: Աջերն ի վերջո հաղթեցին հանրային կարծիքի համար պայքարում: Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունը, որի ղեկավարությունը, այնուամենայնիվ, երբեք ոգևորված չէր պլանով (այն դիտելով որպես ընտրական ռիսկային) կամ ագրեսիվորեն չէր հորդորում դրա իրագործումը, քանզի բիզնեսը հետ էր մղվում, ի վերջո, 1984 թվականին ընդունեց առաջարկի շատ մեղմ տարբերակը։

Օրենքը սահմանեց հինգ փոքր հիմնադրամներ, որոնք պետք է միջոցներ ձեռք բերեին ֆոնդային շուկայում, որոնք հիմնականում ֆինանսավորվում էին ավելցուկային շահույթի հարկով. համակարգը կավարտվի յոթ տարի հետո։ Ծրագրի ավարտին՝ 1991 թվականին, ֆոնդերի ակտիվները կազմում էին շվեդական ֆոնդային շուկայի արժեքի 5 տոկոսից պակաս:

Բացահայտումը և չընտրված ճանապարհը

Քորփին համոզիչ փաստարկ է ներկայացնում բարեկեցության պետության ձևավորման գործում աշխատանքային կազմակերպման և խորհրդարանական քաղաքականության կարևորության շուրջ: Բայց 1983 թ․-ին, երբ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության գերակայությունը կոտրվեց, և աշխատանքի ու կապիտալի միջև «պատմական փոխզիջումն» արդեն փլուզվում էր, Քորփին նաև փորձեց ախտորոշել, թե շվեդական ձախերը որտեղ են սխալվել, և, ինչպես կարող են ուղղել իրենց սխալ քայլերը։

Շվեդական սոցիալ-դեմոկրատիայի անկումը չի կարող, իհարկե, բացառապես պայմանավորված լինել Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցության կողմից արված վատ ընտրությունների պատճառով։ Լեյբորիստական կուսակցություններն այս ժամանակահատվածում անկում ապրեցին ողջ Եվրոպայում և ամբողջ աշխարհում, քաղաքական և տնտեսական հանգամանքները խիստ կաշկանդեցին այս կուսակցություններին հասանելի տարբերակները։ Բայց Քորփին պնդում էր, որ ընտրողները սկսեցին լքել սոցիալ-դեմոկրատների շարքերը հիմնականում այն պատճառով, որ կուսակցությունը չկարողացավ շարունակել լիարժեք զբաղվածություն պահպանել 1970-ականների համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի սկզբից հետո: «Սոցիալ-դեմոկրատական քաղաքականության բովանդակությունն ու հետևանքներն էին, 1970-ականների ընտրություններում կուսակցության անկման հիմնական պատճառները, ոչ թե հասարակության կառուցվածքային փոփոխությունները»: 

Ինչպես գիտենք, այժմ, Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունը որոշ չափով վերականգնել է իր ընտրական հարստությունը, բայց դեռևս շրջված է դեպի նեոլիբերալիզմ, ինչպես աշխարհի մյուս սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունները: Հնարավո՞ր էր այլ ելք։ Քորփին պնդում էր, որ մի ելք կար։

Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունը, ինչպես 1970-ական և 1980-ականների շատ կուսակցություններ, բախվեց եկամտաբերության ճգնաժամի, որը հանգեցրեց դանդաղ աճի, ինչը դժվարացնում էր ինչպես լիարժեք գործազրկության, այնպես էլ գնաճի ցածր մակարդակի պահպանումը: Եվ, ինչպես շատ այլ կառավարություններ, նրանք ի վերջո աշխատեցին զսպել գնաճը՝ ավելի բարձր գործազրկության և ավելի քիչ առատաձեռն բարեկեցության նպաստների գնով՝ խաթարելով աշխատողների կյանքի որակը, ինչպես նաև նրանց սակարկությունների ուժը և ռիսկային կոլեկտիվ գործողություններին մասնակցելու պատրաստակամությունը: Սակայն «Մեյդների պլանը» մատնանշում էր ճգնաժամից դուրս գալու այլ ճանապարհ՝ տնտեսական ժողովրդավարության ընդլայնում:

1960-ականների վերջին և 70-ական թվականներին աճող արմատական աշխատուժը ավելի ու ավելի էր սնվում կապիտալիստների աշխատավայրի վրա գրեթե լիակատար վերահսկողությունից, ինչը Մեյդների պլանի ազդակի մի մասն էր: Քորփին կարծում էր, որ աշխատողներին կարելի է ստիպել զսպել իրենց աշխատավարձի պահանջները և այդպիսով հեշտացնել ավելի մեծ ներդրումներ՝ միաժամանակ պայքարելով գնաճի դեմ՝ առաջարկելով աշխատանքի նկատմամբ կոլեկտիվ սեփականություն և ժողովրդավարական վերահսկողություն, որն առաջարկում էին ծրագրի սկզբնական ձևակերպումները:

Ցավոք, սոցիալ-դեմոկրատները արդյունավետորեն չպայքարեցին աշխատավարձ ստացողների միջոցների համար՝ որպես տնտեսական ժողովրդավարության ճանապարհ: Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությունն ի վերջո կորցրեց քաղաքական հեգեմոնիան, և նույնիսկ երբ նրանք վերականգնեցին իշխանությունը, նրանք նեոլիբերալ լուծումներ հաստատեցին Շվեդիայի տնտեսական խնդիրների համար:

Այսօրվա դասեր ձախերի համար

Առաջադեմներն ու սոցիալիստները հաճախ նայում են Շվեդիային և եվրոպական այլ ուժեղ սոցիալ-դեմոկրատական երկրներին որպես փորձաքար այն տեսակի քաղաքականության համար, որը մենք ցանկանում ենք տեսնել Միացյալ Նահանգներում: Եվ նրանք այդպես էլ պետք է անեն․ շվեդական սոցիալ-դեմոկրատիայի քաղաքականության ձեռքբերումները ձախերի համար կարճաժամկետ կամ միջնաժամկետ նպատակների մոդելներ են տալիս այստեղ և այսօր զարգացած այլ երկրներում:

Բայց մենք նաև պետք է նայենք, թե ինչպես շվեդական սոցիալ-դեմոկրատիան իրագործեց այն, ինչ արեց: Ինչպես ասում է Քորփին. «Շվեդական բանվորական շարժման քաղաքական և արհմիութենական ուժի «գաղտնիքը», հավանաբար, այն է, որ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը հիմնականում մնացել է դասակարգային կուսակցություն, որը առաջ է մղել բանվոր դասակարգի հիմնական շահերը, այնպես որ կարողացել է լավ համագործակցություն պահպանել ուժեղ միութենական շարժման հետ»։

Իհարկե, Միացյալ Նահանգները երբեք բանվորական կուսակցություն չի ունեցել։ Իսկ բանվորական շարժումը, չնայած որոշ հուսադրող նշաններին, հետին պլանում է։ Միացյալ Նահանգների տնտեսական և քաղաքական պայմաններն այսօր շատ առումներով տարբերվում են 20-րդ դարի կեսերի Շվեդիայից, ինչը նշանակում է, որ այստեղ և հիմա ուժեղ բանվորական շարժման և քաղաքական կուսակցության կառուցման ճանապարհը շատ տարբեր տեսք կունենա, քան Շվեդիայի դեպքում էր: Բայց նման համադրությունը վճռորոշ է ուժեղ սոցիալական պետություն հաղթելու համար:

Շվեդիայի Քորփիի ուսումնասիրությունը նաև հիշեցնում է մեզ, որ քաղաքականությունը կարևոր է. կուսակցության ընտրությունները կարող են օգնել կառուցել և միավորել աշխատավորական շարժումը և ընտրական աջակցությունը սոցիալ-դեմոկրատական քաղաքականությանը, կամ կարող են խաթարել դրանք: Երկար ժամանակ անց Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցությանը և միավորված կենտրոնական արհմիտությունների ֆեդերացիային հաջողվեց բարձրացնել աշխատողների համերաշխությունը, աճող արհմիությունները և պահպանել վերաբաշխման ժողովրդական աջակցությունը: Բայց նրանք տատանվեցին՝ չկարողանալով համարժեք պատասխան տալ 70-ականների տնտեսական խնդիրներին:

Ի վերջո, ինչպես այն ժամանակ քարոզում էին Քորփին և Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատիայի ձախակողմյան ուժերը, սոցիալիստները պետք է անցնեն կապիտալիզմի վատ հատկանիշները մեղմացնելու սահմաններից և պայքարեն տնտեսական ժողովրդավարության համար:

Թարգմանիչ՝ Շուշան Գրիգորյան (Shushan Grigoryan) © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։