Թե ինչո՞ւ հաղթանակը կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարում ավելի քիչ աշխատել կպահանջի:
Ինքնին խնդիր է կլիմայի փոփոխության դանդաղեցման համար մարդկանց խնդրել փոխել իրենց կյանքը, դա սարսափելի առաջարկ է: Դուք, ըստ էության, ասում եք՝ դադարեցրեք թռչելը, վարելն ու հագուստ, սուրճ գնելը, արձակուրդները և այլն, և դրա դիմաց մեկ դար հետո մոլորակը կարող է մի փոքր ավելի քիչ անհարմար լինել բնակության համար: Զարմանալի չէ, որ սա օգտաբեր չի լինի: Ոչ ոք չի ցանկանա պատժել ինքն իրեն: Պահերին, երբ ընտրողների ապրելակերպն ընդհանրապես անհարմար է դառնում, ինչպես օրինակ հիմա՝ էներգիայի գների աճի դեպքում, կառավարությունները հրաժարվում են կլիմայական ակտիվությունից և ամբողջ ուժով փորձում են թույլ տալ մեզ շարունակել տաքացնել մոլորակը:
Քաղաքական գործիչները հավատարիմ են մնում իրենց ավանդական խոստմանը. համախառն ներքին արդյունքի տարեկան աճ, որը թույլ է տալիս մարդկանց ավելի շատ ապրանքներ գնել: Բայց դա այլևս առաջարկ չի կարող լինել: Իրեր պատրաստելն ու սպառելը տաքացնում է մոլորակը: Ավելի շատ իրեր տրամադրելու փոխարեն կառավարությունները պետք է մարդկանց ավելի շատ ժամանակ առաջարկեն: Մասնավորապես, զարգացած երկրներում, որտեղ մարդիկ բավականաչափ ապրուստի միջոցներ ունեն, պետք է կրճատել աշխատաժամանակը՝ մոլորակը փրկելու համար: Չորսօրյա շաբաթը լավ սկիզբ կլիներ։
Այս խոստումը հիմնված կլիներ երկու ցավալի փաստի վրա: Նախ, մարդկանց մեծամասնությունը չի սիրում իր աշխատանքը: Գելապի ինստիտուտի կողմից իրականացված գլոբալ ուսումնասիրությունը գնահատել է, որ լրիվ դրույքով աշխատող հինգ աշխատողներից միայն մեկն է իրեն աշխատանքի մեջ ներգրավված զգում: Շատ աշխատողներ ազատ ժամանակի պակաս ունեն, մասամբ երեխաների խնամքի պարտականությունների ավելացման պատճառով: Մարդիկ պետք է աշխատեն, որպեսզի իրենց կատարյալ զգան, բայց մի փոքր աշխատանքն էլ մեծ նշանակոթյուն ունի. շաբաթական ութ ժամը «ամենաարդյունավետ չափաբաժինն է» բարեկեցության համար, հայտնել են Քեմբրիջի և Սալֆորդի համալսարանների գիտնականները 2019-ին՝ ավելի քան 70,000 բրիտանացի աշխատողներին ուսումնասիրելուց հետո:
Երկրորդ փաստն այն է, որ երբ հասարակությունները հարստանում են, նրանք, պարտադիր չէ, որ ավելի երջանիկ դառնան: Հավասար հասարակությունները ձգտում են, բայց անհավասար հասարակությունները՝ ոչ: Այլ կերպ ասած, լրացուցիչ արտադրողականությունը հաճախ ծառայում է հիմնականում մոլորակի վրա աղբ կուտակելուն: Պատկերացրեք ձեր թոշակի գնալու հրաժեշտի երեկույթի ելույթը, երբ թվարկվում են ձեր կարիերայի ձեռքբերումները և եզրափակվում այս խոսքերով. «Այսպիսով, ձեր ընդհանուր ածխածնի հետքը կազմում է՝… »: Պատկերացրեք այդ թիվը ձեր տապանաքարի վրա:
Յուրաքանչյուր լրացուցիչ աշխատանքային ժամ ավելի շատ CO2 (ածխաթթու գազ) է արտադրում՝ մեր երթևեկության և, առաջին հերթին, մեր ստեղծած և սպառած ապրանքների միջոցով: Մեր սպառումը կազմում է ջերմոցային գազերի ավելի քան 60 տոկոսը, ինչպես գնահատել են Նորվեգիայի Գիտության և տեխնոլոգիաների համալսարանի հետազոտողները 2016 թվականին: Մինչ այժմ այդպես է եղել. երբ մենք հարստանում ենք, ընդհանուր առմամբ ավելի շատ ածխածին ենք արտանետում: Օրինակ՝ 2018-ի գագաթնակետում ԱՄՆ-ի արտանետումները աճել են 2,7 տոկոսով: Գրեթե բոլորը զգում են, որ բավականաչափ գումար չունեն, սակայն զարգացած երկրներում գրեթե յուրաքանչյուրը ունի ավելին, քան որևէ մեկը երբևէ երազել է մեզանից առաջ: Դա երբեք բավարար չի լինի։ Բայց դա արդեն իսկ չափազանց շատ է մոլորակի համար:
Այսպիսով, կլիմայի փոփոխությունը դադարեցնելու համար մենք պետք է ավելի աղքատանանք, և դա անելու ամենաապահով ճանապարհը քիչ աշխատելն է: Սա կշարունակի կյանքը բարելավելու վաղեմի միտումը՝ կրճատելով աշխատանքային ժամերը: 1870 թվականին արդյունաբերական զարգացած երկրներում միջին աշխատողը տարեկան աշխատում է ավելի քան 3000 ժամ կամ շաբաթական 60-70 ժամ 50 շաբաթվա ընթացքում, ինչպես հաշվարկել են տնտեսական պատմաբաններ Մայքլ Հյուբերմանը և Քրիս Մինսը: Մինչև 2019 թվականը, այդ ընդհանուր թիվը Գերմանիայում նվազել էր մինչև 1,383 ժամ, իսկ ԱՄՆ-ում՝ 1,777, նախքան կարանտինի ընթացքում անկումների ի հայտ գալը:
1956-ին Ռիչարդ Նիքսոնը կանխատեսեց չորսօրյա աշխատանքային շաբաթ «ոչ շատ հեռավոր ապագայում»: Այդ ապագան կարող է վերջապես գալ: Չորսօրյա շաբաթը փորձնական իրականացվում է տարբեր երկրներում, քննարկվում է նույնիսկ Ճապոնիայում, իսկ Իսլանդիայում արդեն սովորական երևույթ է։ Իրականում, մեկ օրվա աշխատանքը կրճատելը գրեթե բավարար չի լինի արտանետումները նվազեցնելու համար, քանի որ հանգստացած աշխատողներն այնքան արդյունավետ են, որ նրանց արտանետումները մնում են վտանգավոր բարձր մակարդակի վրա:
Մարդկանց ավելի շատ ազատ ժամանակ տալուց հետո մեզ պետք է դայակ-պետություն, այո, մղելու նրանց օգտագործել այն ցածր ածխածնային գործունեության համար, ինչպիսիք են քայլելը, սպորտով զբաղվելը կամ ճաշ պատրաստելը: Մարդկանց երկար հանգստյան օրերին թռիչքներից խուսափելու համար մեզ պետք է, օրինակ, թռիչքների համար ավելի բարձր հարկեր: Եկամուտները կարող են ֆինանսավորել մեկուսացումը, հասարակական տրանսպորտը և այլն: Ըստ Oxfam բարեգործական ընկերություն, ածխածնի գները նույնպես դժվար հասանելի միջոց կլինեն աշխարհի ամենահարուստ 1 տոկոսին հարկելու համար, որոնք արտանետում են ավելի քան երկու անգամ ավելի շատ, քան 3,1 միլիարդ ամենաաղքատ մարդիկ:
Ճիշտ է, ժամերի կրճատումը բոլորի համար չի աշխատի: Մենք պետք է փոխհատուցենք հարուստ երկրների աղքատ մարդկանց, որոնք իրենց վաստակած յուրաքանչյուր ցենտի կարիքը ունեն: Կարճ ժամերը, իհարկե, չեն աշխատի աղքատ երկրների համար, այնուամենայնիվ, նրանք արտադրում են մեկ շնչի հաշվով համեմատաբար ցածր արտանետումներ:
Անցյալ ամիս Ամստերդամում տեսա մեր հնարավոր ապագան: Հիասքանչ երկուշաբթի կեսօր էր, և, չնայած գրեթե զբոսաշրջիկներ չկային, սրճարանի պատշգամբները լի էին տեղացիներով, որոնք իրենց արևին էին տվել և զրուցում էին ընկերների հետ: Հոլանդիայի միջին աշխատանքային շաբաթը 30,3 ժամ է, որն ամենակարճն է Եվրոպայում (թեև դեռևս չափազանց երկար է որոշ հոլանդացի արհմիութենականների համար): Հավանաբար, պատահական չէ, որ Նիդեռլանդները դասվում է աշխարհի ամենաերջանիկ երկրների շարքին: Ճիշտ է, հոլանդացիները աշխատաժամը բաժանել են սեքսիստական սկզբունքով (կանայք վարձատրվում են շաբաթական միջինը 27 ժամ, իսկ տղամարդիկ՝ 37), բայց ավելի արդար բաշխում մշակելը մեր ուժերից վեր չէ: Երբ մյուս հարուստ երկրները հետևեն օրինակին, կլիման միակ շահառուն չի լինի:
Թարգմանիչ՝ Հասմիկ Խաչատրյան (Hasmik Khachatryan) ©Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։