1988-1990թթ. հանրահավաքների ժամանակ օգտագործված պաստառներ՝ իբրև անդրադարձ «Պրավդա» թերթի հրապարակումներին

Դրվագ հան­րա­հա­վա­քից: «Պրավ­դա» («Ճշմարտություն») թեր­թի ան­վա­նու­մը պա­րու­նա­կող թեր­թոն­նե­րից ստեղծ­ված է «Ложь» («Սուտ») տեքստով ցու­ցա­պաս­տառ: Օ­պե­րա­յի հրա­պա­րակ, փետր­վար [՞մա­յիս] 1988 թ.: Լուսանկարը Մ. Վար­դան­յա­նի: Ար­տա­պատ­կեր­ված է Մ. Վար­դան­յա­նի «Սկիզբ. Երևան 1988» ֆո­տոալ­բո­մից (Շար­ջա, 1998):

Պլա­կատ, որ­տեղ նկար­ված կշեռ­քի մի նժա­րին դրված է «Պրավ­դա» («Ճշմարտություն») թեր­թը, մյու­սին՝ թղթա­պա­նակ­ներ «Факты. Арцах, Сумгаит, Масис, Звартноц» («Փաստեր: Արցախ: Սումգաիյթ: Մասիս: Զվարթոնց») մա­կա­գրութ­յուն­նե­րով: Եվ թեր­թով նժարն ա­վե­լի ծանր է կշռում, քան փաս­տա­շատ հաստ թղթա­պա­նակ­նե­րը, այ­սինքն՝ ճշմար­տութ­յա­նը սա­տա­րե­լուն կոչ­ված թեր­թում ար­տա­ցոլ­ված նյու­թե­րը չեն հա­մա­պա­տաս­խա­նում ճշմար­տութ­յա­նը, սա­կայն, քա­նի որ այդ թեր­թը «Պրավ­դա»-ն է, այն­տեղ գրված­նե­րը ա­վե­լի ծան­րակ­շիռ ու ճշմա­րիտ են ներ­կա­յաց­վում: Կից գրութ­յան մեջ հարց է տրվում, թե «Правда, отчего ты окаменела?» («Պրավդա, ինչո՞ւ ես քարացել»): Օ­պե­րա­յի հրա­պա­րակ, 13 հոկ­տեմ­բե­րի 1988 թ.: Լուսանկարը՝  Հ. Մա­րութ­յա­նի:

Պլա­կա­տ, որ­տեղ «Պրավ­դա»-յի հա­ղոր­դած սուտ տե­ղե­կութ­յուն­նե­րը ուղ­ղա­կիո­րեն դի­տարկ­վում են որ­պես Մայր Հա­յաս­տա­նի և շղթայ­ված մա­նուկ Ղա­րա­բա­ղի միա­վոր­մա­նը խո­չըն­դո­տող հան­գա­մանք. այս­տեղ «Պրավ­դա»-ի վեր­նա­գրի տա­ռա­տե­սա­կով գրված էր «ВРАВДА», ար­հես­տա­կան մի բառ, որ ծա­գում­նա­բա­նո­րեն կապ­ված է «врать»-«ստել» բա­ռի հետ (հայերեն կարելի է թարգմանել՝ «ստմարտություն»): Պլա­կա­տա­յին կոմ­պո­զի­ցիա­յի մաս կազ­մող տրանս­պա­րան­տին գրված է «Շղթա­նե­րից, ա­զատ­վե­լու հա­մար՝ հար­կա­վոր է պայ­քա­րել»: Ե­ղեռ­նի զո­հե­րի հու­շա­հա­մա­լիր, 24 ապ­րի­լի 1990 թ.: Լուսանկարը՝ Հ. Մա­րութ­յա­նի: 

Աղբյուրը՝ hambardzum.am կայքի արխիվ